Siegelmarki, czyli zalepki listowe

W ramach kolejnego cyklu Historyczne ciekawostki, przedstawiamy siegelmarki, czyli zalepki listowe. Publikujemy również zdjęcia, ze zbiorów własnych Justyny i Damiana Okrętów, przedstawiające wybrane zalepki pocztowe stosowanie na Ziemi Pszczyńskiej oraz przez Administrację Księcia Pszczyńskiego .

Do połowy XIX wieku do zabezpieczania korespondencji urzędowej i listowej powszechnie były używane pieczęcie woskowe i lakowe. Otwarcie korespondencji wiązało się z uszkodzeniem zabezpieczenia. W 1849 roku zniesiono obowiązek stosowania pieczęci lakowych, zastępując je przez nowy wyrób zwany pieczęciami znakowymi, zalepkami listowymi lub siegelmarkami.

Za pomocą zalepek listowych, wykonanych z papieru, pieczętowano korespondencję urzędową, powiatową, firmową oraz prywatną ważnych osób. Większość zalepek pojawiła się około 1850 roku prawdopodobnie w Prusach, w Hanowerze oraz stopniowo na dalszych terenach.

Na wzór zlepek listowych około roku 1860 stworzono pierwsze zalepki z reklamą, które początkowo reklamowały różnorakie wystawy. Następnie pojawiły się na nich reklamy produktów firmowych. Około roku 1900 tysiące kolekcjonerów mogło cieszyć się bardzo obszernym materiałem, którego przedmiotem były właśnie zalepki listowe i reklamowe. Powstało wiele czasopism kolekcjonerskich i stowarzyszeń. W 1913 roku odbyła się wystawa w berlińskim domu handlowym KdW (Kaufhaus des Westens) obejmująca właśnie ten obszar kolekcjonerstwa. Cieszyła się ona sporym zainteresowaniem.

Zalepki listowe były zwykle okrągłe lub owalne o średnicy 3-4 centymetrów. W Królestwie Saksonii stosowano zalepki prostokątne. Początkowo drukowane były tylko w kolorach z czasem wypełniono je wzorem urzędowej pieczęci, motywem herbu, napisem. Od około 1920 roku zaczęto je stopniowo wycofywać, w celu zaoszczędzenia kosztów, stosowano tylko stemple, lub drukowano pieczęć na kopercie lub papierze listowym. Po roku 1939 stosowane sporadycznie. Występowały aż do 1945 roku.

Obecnie ponownie rozwija się rynek kolekcjonerski siegelmarek.

Zdjęcia, ze zbiorów własnych Justyny i Damiana Okrętów, przedstawiają wybrane zalepki pocztowe stosowanie na Ziemi Pszczyńskiej oraz przez Administrację Księcia Pszczyńskiego .