Historia szkoły przy ul. Batorego w Pszczynie

W ramach naszego cyklu "Historyczne ciekawostki" publikujemy pierwszą część artykułu Justyny i Damiana Okrętów dotyczącą historii budynku 7-klasowej Prywatnej Szkoły Powszechnej Mniejszości Niemieckiej w Pszczynie. Publikacja odnosi się do obiektu znajdującego się przy ul. Batorego, w którym do niedawna mieściło się Publiczne Gimnazjum nr 1.

Jesienią 1933 roku na zlecenie mniejszości w Pszczynie katowicka spółka budwlana "Nostra" zakupiła działkę przy ówczenej ulicy Sienkiewicza od pszczyńskiego mistrza budowlanego Bruno Olowsona, którego firma budowlana "Przebuika" została podwykonawcą robót budowlanych. 12.02.1934 roku firma złożyła wniosek o uzyskanie pozwolenia na budowę nowego, dwupiętrowego budynku w kształcie podkowy z salą gimnastyczną, z prośbą o szybkie rozpatrzenie. Ustną zgodę na rozpoczęcie prac ziemnych wydał Miejski Urząd Policyjny, zwracając uwagę na potrzebę dostarczenia wyników badania nośności gruntu, które zostały przeprowadzone do głębokości 7 metrów. Decyzją Urzędu Wojewódzkiego stwierdzono, iż grunt nadawał się pod zabudowę.

05.03.1934 roku rozpoczęły się roboty ziemne, początkowo chcąc przyspieszyć prace, planowano ułożenie toru polowego,pomimo uzyskanej zgody miasta,zrezygnowano z tego pomysłu. Oficjalne zezwolenie na budowę uzyskano 24.04.1934, obejmowało ono budowę szkoły oraz hali gimnastycznej, jednocześnie Miejski Urząd Policyjny zwrócił uwagę, iż hala gimnastyczna zostanie usytuowana na granicy działki a przedłożony projekt nie przewiduje budowy ogniomuru. W związku z tym zalecono wykupienie 3 metrów sąsiedniej działki lub zastosowanie ogniomuru zgodnie z przepisami.

Właścicielem sąsiedniej działki był Bruno Olowson, który notarialnie wyraził zgodę na usytuowanie hali gimnastycznej w granicy, jednocześnie zapewnił Urząd Policyjny, że wzdłuż muru hali gimnastycznej znajdować się będzie droga prowadząca do jego parceli, oświadczenie to zostało zapisane jako służebność w Księdze Wieczystej. Takie rozwiązanie zatwierdził także Śląski Urząd Wojewódzki.

Chociaż wydaje się to nieprawdopodobne już 20.07.1934 został wykonany odbiór szkoły i hali w stanie surowym. 04.09.1934 wydano zgodę na wykonanie ogrodzenia. Od strony ulicy dwa boczne wyjścia zostały ogrodzone płotem z kutego żelaza o wysokości 2,5 metra osadzonym pomiędzy betonowymi filarami. Pośrodku dwóch skrzydeł budynku zaprojektowano mały trawnik otoczony niskim płotem z kutego żelaza osadzony pomiędzy betonowymi filarami. Plac przed szkołą został wyłożony szarą kostką granitową a chodnik wzdłuż budynku wyłożono płytami cementowymi. Na południowej i zachodniej granicy działki został zbudowany 2,5 metrowy betonowy mur.

Ostateczny odbiór budynku nastąpił 22.12.1934 roku. W styczniu 1935 roku została otwarta biblioteka Stowarzyszenia Mniejszości Niemieckiej w budynku szkoły. 06.02.1935 odbyła się wizja lokalna, której celem było zatwierdzenie przydatności budynku do celów szkolnych, w jej skład wchodzili przedstawiciele Urzędu Wojewódzkiego, Urzędu Miasta, Urzędu Policyjnego oraz Oświaty. Naukę w 7-klasowej niemieckiej szkole powszechnej rozpoczęto od 09.1935. W budynku utworzono również oddział ochronki (przedszkole).

Firma "Nostra" planowała wybudowanie na placu zabaw niewielkiego basenu, co spotkało się ze sprzeciwem Miejskiego Urzędu Policyjnego. Wraz z wybuchem II wojny Światowej nastąpiła likwidacja polskich szkół powszechnych, w ich miejsce utworzono szkoły niemieckie. W budynku 7-klasowej prywatnej szkoły niemieckiej zostały utworzone dwie nowe szkoły.

Ciąg dalszy nastąpi.

opracowano na podstawie zasobów Archiwum Państwowego w Katowicach oddział Pszczyna