Historyczne ciekawostki: generałowie pszczyńscy

W czasach feudalnych nasz pszczyński subregion nie posiadał wystarczającej liczby własnej inteligencji, zatem książęta pszczyńscy sprowadzali urzędników z zewnątrz, z Niemiec. A że owi przybysze, poza "von" przed nazwiskiem, nie posiadali żadnej majętności, zostawali książęcemi urzędnikami. Co ambitniejsi z nich wysyłali swych synów do szkół wojskowych.

Kariera oficerska zapewniała im byt materialny i awans społeczny. I tak to, ze stosunkowo niewielkiej ziemi pszczyńskiej, wyszły w dalszej i bliższej przeszłości dziesiątki oficerów, kilkunastu z nich dosłużyło się szlifów generalskich. Służyli pod sztandarami austriackimi, pruskimi, niemieckimi i oczywiście także polskimi. Szkoda, że nie wymienia ich w swych opracowaniach Ludwik Musioł, nie wspomniano o nich także w ostatniej dwutomowej monografii pszczyńskiej.

Dziś przedstawiamy tylko dwóch z tych generałów, pozostałych Czytelnik znajdzie w "Opowieściach ziemi pszczyńskiej"- wznowieniu opracowania Z. Orlika, które do druku przygotowuje zainteresowany dziejami pszczyńskimi Artur Kliś z Fundacji Górnośląskiej.

O Gustawie Adolphie von Heinrich, który splamił mundur generalski

Gustaw von Heinrich przyszedł na świat w Pszczynie w roku 1854. Jego ojciec, Adolph von Heinrich, był zarządcą majątków księcia pszczyńskiego. Matką była Agnes von Aurich. Gdy Gustaw ukończył pszczyńskie gimnazjum (dziś LO im. Bolesława Chrobrego) wysłano go do pruskiej szkoły wojskowej. Po latach służby osiągnął stopień generała artylerii (odpowiednik dzisiejszego polskiego gen. broni.

W czasie I wojny światowej skierowano go do Francji. Był już wówczas sześćdziesięcioletnim człowiekiem, dlatego nie wysłano go na pierwszą linię walk. Powierzono mu natomiast urząd okupacyjnego gubernatora departamentu Nord. O tym okresie jego życia autor niniejszego szkicu ma materiały nadesłane przez francuskiego historyka i publicystę Rene Deruyk. Wynika z nich, że von Heinrich w okresie sprawowania urzędu gubernatora dopuszczał się wobec ludności cywilnej w Lille i okolicy poważnych wykroczeń. Członków młodzieżowej grupy oporu skazano na wysokie kary więzienia, zaś ich przywódcę 18 letniego Leona Trulin na śmierć.

Mimo płynących z różnych stron próśb o ułaskawienie, gen Heinrich nakazał go rozstrzelać. Po wojnie Leonowi postawiono pomnik i ogłoszono go bohaterem narodowym. W Lille każdy wie, kim był osiemnastoletni Leon Trulin, natomiast w Pszczynie nie zachowało się nawet drobne wspomnienie o generale - oprawcy. Jeśli kiedyś los zaprowadzi Was do rodzinnego miasta Leona, nie zapomnijcie na chwilę w zadumie przystanąć przed jego pomnikiem.

Zarówno pszczyniak gen. Heinrich i Leon Trulin figurują we francuskich podręcznikach szkolnych. Po zakończeniu wojny Heinrich nie wrócił do Pszczyny, lecz osiadł w Niemczech, gdzie - według Deruyka - zmarł w 1942 r. Pomija się go w niemieckich opracowaniach.

Gen. mjr Bruno Chrobeck

Ur. 9 X 1895 w rodzinie rdzennie śląskiej, pszczyńskiej Rodzina uległa zniemczeniu. Zginął w Dmitrijewce/Stalingrad 10 XII 1942 r. W źródłach wstępuje także jako Chrobek, Chrobock)

Od osiemnastego roku służył w wojsku Wilhelma II. Pierwszą wojnę światową ukończył w stopniu sierżanta. Odznaczony był Żelaznym Krzyżem II kl.

Po kapitulacji Niemiec w 1918r. i zredukowaniu armii przeszedł do służby w niemieckiej policji na Górnym Śląsku. W1926 r. awansowany do ppor. policji, po trzech latach został porucznikiem, a w 1933 r. kapitanem. W czasie hitlerowskiej militaryzacji przeszedł w 1935 r. w stopniu kapitana do Wehrmachtu. Szlify majora uzyskał po kolejnych trzech latach w 1938 r., a w kwietniu 1941 był już podpułkownikiem. Równy rok później, w czasie walk na Ostfroncie, został pułkownikiem. Pod koniec służby dowodził 672. pułkiem piechoty. Zginął w Dmitrijewce pod Stalingradem i tu został przez podkomendnych pogrzebany.

Pośmiertnie awansowany 1. 04. 1943 do stopnia generała majora (gen. brygady) z zaliczeniem od 1.12.1942 r. ). Krzyż żelazny I kl. otrzymał 4 X 1939 r. Z kolei Krzyż Rycerski żelaznego krzyża nadano mu 4.07 1940 r. Na przytoczonej fotografii widzimy go właśnie z tym odznaczeniem zawieszonym na szyi. Ostatnim wyższym odznaczeniem jakie Chrobok otrzymał był nadany mu w 1942 złoty Krzyż Niemiecki. Pamięć o nim w Pszczynie zatarła się.