Sanus - kiedyś dom lekarzy i stacja opieki nad matką i dzieckiem

Mieszkanie lekarzy

Willa ta pełniła m.in. funkcję mieszkania dla lekarzy powiatowych. Wcześniej zaprojektował ją dla siebie mistrz budowlany Gustaw Staudinger pochodzący z miejscowości Atenkleusheim w Niemczech, który w 1885 roku ożenił się z Gertrudą Hübner, córką Paula Hübnera, burmistrza Pszczyny i rotmistrza.

Staudinger udzielał się w różnych dziedzinach życia politycznego i społecznego Pszczyny. Przez 25 lat pełnił funkcję powiatowego budowniczego. Był również powiatowym inspektorem straży pożarnej. Działał w Radzie Miejskiej, był członkiem zarządów powiatowej Kasy Chorych, Związku Kombatantów Wojennych w Pszczynie, Towarzystwa Kasyno Sp. z o.o., czy Stowarzyszenia Urzędników. W 1918 roku Staudinger sprzedał willę skarbowi państwa. Krótko po tym przeprowadził się wraz z rodziną na Dolny Śląsk.

W 1922 roku zamieszkał w tym domu dr Rogaliński - pierwszy lekarz powiatowy polskiego pochodzenia, uczestnik powstań śląskich i działacz narodowy. Był on współzałożycielem Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, udzielał się w w Towarzystwie Czytelni Ludowych, pełnił też funkcję prezesa Stowarzyszenia Śpiewaków Śląskich "Lutnia" w Pszczynie. Oprócz tego był kierownikiem pszczyńskiego biura śląskiej delegatury Polskiego Czerwonego Krzyża. W działaniach wojennych brał udział jako oficer-lekarz.

Po jego śmierci, w międzywojniu willę zajął dr Maksymilian Cichy, który był kolejnym lekarzem powiatowym i lekarzem zaufania Kasy Chorych. Pełnił też funkcję kierownika pszczyńskiej stacji opieki nad matką i dzieckiem. Walczył jako powstaniec i żołnierz armii gen. Andersa. Brał bezpośredni udział w walkach pod Monte Cassino. Po II wojnie światowej nie wrócił już do Pszczyny. Zmarł w Poznaniu.

Stacja opieki nad matką i dzieckiem

W willi przy Kościuszki 5 w styczniu 1929 roku została otwarta stacja opieki nad matką i dzieckiem. Wydział powiatowy zatrudnił lekarza i z własnych funduszy wyszkolił tzw. "opiekunkę zdrowia" i zakupił wyposażenie.

Podstawowym zadaniem takich stacji była opieka nad kobietą ciężarną jako przyszłą matką, a następnie nadzór nad zdrowiem i rozwojem dziecka do końca trzeciego roku życia. Świadczyły one pomoc materialną, rozdawały mleko, edukowały i uświadamiały matki m.in. w zakresie właściwego odżywiania niemowląt i higieny. Było to coś w rodzaju szkoły dla matek. Takie stacje powstające w Polsce w międzywojniu, przeznaczone były dla dzieci z rodzin ubogich, robotniczych oraz wiejskich.

W 1935 roku pszczyńską stację przeniesiono do nowo otwartego Miejskiego Ośrodka Zdrowia przy ul. Batorego 28. Oba budynki istnieją do dziś i pełnią funkcje związane z ochroną zdrowia.

Artykuł został napisany w dużej mierze na podstawie książki "Z dziejów pszczyńskich kamienic i ich mieszkańców. 1748 - 1939" pod red. Joanny Strońskiej-Przybyły, Joanny Szczepańczyk i Małgorzaty Tomczykiewicz.