Seminarium Nauczycielskie - niezrealizowany projekt

Na początku ulokowano je w dwóch budynkach po niemieckich preparandach (budynku dawnej Szkoły Ekonomicznej przy ul. Bogedaina). Jego dyrektorem został mianowany Tadeusz Przysiecki. Naukę rozpoczęto już w 1922 roku. Niestety w budynkach panowała ciasnota, braki w wyposażeniu, nie mówiąc już o braku sali gimnastycznej.

W niedługo później na Górnym Śląsku ogłoszono trzy poważne konkursy architektoniczne: na plany budowy gmachu województwa i Sejmu Śląskiego, archikatedry w Katowicach oraz Seminarium Nauczycielskiego w Pszczynie. Projekt na budowę Seminarium obejmował obiekty szkolne oraz mieszkalne. Konkurs ten cieszył się dużym zainteresowaniem, nadesłano aż 22 prace.

Wśród nadsyłających projekty byli między innymi Stanisław Tabiński (zaprojektował między innymi Dom Oświatowy w Katowicach, dziś budynek Biblioteki Śląskiej), Adolf Szyszko-Bohusz (zaprojektował między innymi zamek prezydenta w Wiśle).

Trudnością w opracowaniu planów seminarium był brak ścisłej regulacji otaczających parcelę ulic oraz to, że nie wszyscy projektanci mieli możliwość poznania terenu budowy. Te wątpliwości spowodowały różnorodność w ugrupowaniu budynków: jedni rozrzucili je luźno, inni w założeniu zamkniętym.

Pierwsze posiedzenie Sądu Konkursowego odbyło się w auli Seminarium w Pszczynie w październiku 1925 r. W jego skład wchodziło 10 osób : burmistrz Pszczyny J. Figna, dyrektor Seminarium T. Przysiecki, 4 przedstawicieli Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego oraz 4 architektów.

Po pierwszym posiedzeniu odrzucono 5 prac, resztę pozostawiono do rozpatrzenia w następnym etapie. Odbył się on dnia 13.10.1925 r. w auli Państwowego Gimnazjum w Katowicach. Odrzucono kolejnych 9 prac, uzasadniając błędnym projektowaniem, niezgodnością z wytycznymi konkursu i brzydkimi fasadami. Spośród pozostałych miał zostać wyłoniony zwycięzca.

Tajne głosowanie odbyło się o godzinie 9 wieczorem, żadna z prac nie zdobyła I miejsca. Przyznano dwa II miejsca, dwa III miejsca oraz IV miejsce. Jednak zdecydowano się na zakup najtańszego projektu spoza miejsc nagrodzonych, studenta Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Tadeusza Jaworskiego.

Program konkursu był zakrojony na zbyt dużą skalę. Budynek Seminarium miał stanąć w szczerym polu na skraju dzielnicy willowej małej miejscowości. Nie miał być monumentalnym gmachem z pretensjonalną fasadą a raczej niskim, przytulnym, swojskim budynkiem.

Wreszcie zdawało się, że tutejsze seminarium w latach 1927-1929 uzyska swój wspaniały gmach, nowoczesny, wzorowy wraz z internatem i salą ćwiczeń. Wydano na ten cel duże kwoty, zorganizowano ogromną ilość materiału budowlanego. Prawdopodobnie ze względu na kryzys ekonomiczny i późniejszy wybuch II wojny światowej, był to jedyny z trzech wielkich projektów Województwa Śląskiego, który nie doczekał realizacji.

Materiały ze zbiorów własnych Justyny i Damiana Okrętów.

Źródła:

• Sprawozdanie z 15-lecia pracy w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Pszczynie
• Architekt 1925