[WIDEO] Na szlaku architektury drewnianej w Gminie Miedźna

Obok kościołów istnieje ogromne bogactwo małych form architektury sakralnej: krzyży przydrożnych i kapliczek - zarówno tych dużych domkowych, jak i tych maleńkich, szafkowych zawieszanych na ścianach domów i słupkach. Najczęstszą formą małej architektury sakralnej są krzyże kamienne o cokołach pokrytych rzeźbami. Autorzy opracowania "Program rewaloryzacji zabytkowych obiektów architektury z terenu Gminy Miedźna oraz inwentaryzacja zabytkowych krzyży i kaplic przydrożnych" wyróżnili w obrębie Gminy Miedźna 79 budynków oraz 33 krzyże i kaplice przydrożne, wzniesione przed 1945 r. i posiadające walory historyczne, zabytkowe bądź kulturowe.

Zarówno zabytkowe kościółki, jak i przydrożne kapliczki, są integralną częścią malowniczego pejzażu gminy pozostawiając niezapomniane wrażenie po ich zobaczeniu.

Zabytkowy kościół parafialny p.w. św. Barbary w Górze

Kościół pochodzi z połowy XVI w. i został ufundowany przez zamożną rodzinę Brodeckich, która była właścicielem Góry przed 1493 rokiem. Był to kościół filialny należący do parafii pw. św. Klemensa w Miedźnej. Pierwsza źródłowa informacja o kościele pochodzi z 1596 roku.

W latach 1598-1638 w kościele sprawowano nabożeństwa protestanckie. Ze względu fakt, że przez pewien czas kościołem zarządzali kalwini, wystrój wnętrza świątyni był skromny. Nie było w tym czasie mensy ołtarzowej a jedynie wolnostojący stół, na wzór kościołów reformowanych. W wyniku rekatolizacji, której podjęli się Habsburgowie, kalwini zostali zmuszeni do opuszczenia Góry i całej Ziemi Pszczyńskiej.

Z akt wizytacyjnych z 1720 roku wynika, że msze święte w filialnym kościele w Górze odprawiano trzy razy do roku: w dzień św. Barbary, w Poniedziałek Wielkanocny i w niedzielę po wspomnieniu św. Mateusza. Dopiero w ostatniej dekadzie XVIII wieku wzrosła częstotliwość odprawianych nabożeństw w ciągu roku.

Po II wojnie światowej w wystrój kościoła nie uległ większym zmianom. W nastawie ołtarza znajdował się obraz z wizerunkiem św. Barbary. Na uroczystość św. Mateusza obraz patronki parafii odsuwano, w wyniku czego ukazywał się, umieszczony za nim, obraz św. Mateusza. Charakterystyczną cechą dla kościoła w Górze było zamknięcie prezbiterium. Tworzyły je trzy boki oktogonu, na wzór gotyckich murowanych świątyń. To przykład zerwania z prostym zamknięciem, które mają pozostałe drewniane kościoły na ziemi pszczyńskiej z tego okresu. Dookoła kościoła znajdowały się soboty.

Z myślą o rozbudowie kościoła w 1946 roku powołano Komitet Rozbudowy Kościoła. Całość prac obejmowała lata 1949-50. Najpierw rozebrano dzwonnicę. Do dotychczasowego kościółka, który obecnie stanowi prezbiterium świątyni, dobudowano wyższą nawę i połączono ją z nową dzwonnicą. Całość otoczono dobudowanymi sobotami. Do prezbiterium od strony północno-wschodniej dobudowano murowaną zakrystię. Ołtarz główny pozostał z pierwotnego kościółka w niezmienionej formie. W latach 50. do kościoła wstawiono dwa boczne ołtarze. Na jednym była figura Najświętszego Serca Pana Jezusa, a obok niej mniejsze figurki św. Jadwigi Śląskiej oraz św. Antoniego z Padwy. Drugi ołtarz był miejscem dla figury Niepokalanego Serca Maryi, drewnianej figurki św. Jana Nepomucena i gipsowej św. Józefa.

Po rozbudowie kościoła mieszkańcy podjęli starania o budowę probostwa oraz budynku gospodarczego. Całość budowlanego przedsięwzięcia w Górze została ukończona w 1952 roku.Na mocy dekretu z 16 września 1951 Góra została ustanowiona samodzielną placówką duszpasterską zwaną kuracją. Parafię w Górze erygowano 20 grudnia 1957.

Reportaż o Świątyni można odtworzyć klikając w link:

Zabytkowy kościół parafialny p.w. Męczeństwa Św. Jana Chrzciciela w Grzawie

Poprzedni kościół istniał w tym miejscu już prawdopodobnie w XIV wieku. Kościół w Grzawie to "ecclesia mater", choć od XIV w. posługę sprawował jeden proboszcz dla Grzawy i Miedźnej. W okresie dezorientacji reformacyjnej Grzawa obroniła się przed husytami (najazd Biedrzycha 1433), arianami i kalwinami. Luteranie zajmowali kościół od 1590-1628.

W XVII w. kościół został ustylizowany barokowo (okna, wejście, ołtarze, obrazy). W Grzawie działała szkoła snycerska, tzw. Panbóckorze, w dynastii rodziny Kędzior.

Po 400 latach, w 1967 roku, Biskup Katowicki przywrócił Grzawie samodzielność duszpasterską.

Wnętrze wykonane jest głównie w stylu barokowym z XVII i XVIII wieku, częściowo również XIX-wieczne. Ołtarz główny barokowy pochodzi z końca XVII w., odnowiony został w 1870 r., z bogatą dekoracją snycerską, rzeźbami św. Piotra i św. Pawła oraz obrazem z 1690 r. przedstawiającym Matkę Boską z Dzieciątkiem. Od południa, zachodu i północy kościół otoczony jest drewnianym ogrodzeniem budowanym na zrąb, z gontowym, dwuspadowym daszkiem. Ogrodzenie od wschodu wykonane jest z desek rozpiętych między murowanymi słupkami.

Kościół w Grzawie to najstarsza na Ziemi Pszczyńskiej zabytkowa drewniana świątynia katolicka.

Reportaż o świątyni można odtworzyć klikając w link:

Zabytkowy kościół parafialny p.w. św. Klemensa Papieża w Miedźnej

Parafia Miedźna istniała już w roku 1326, jak wynika ze spisu świętopietrza. Parafia w Miedźnej w obszernym dekanacie pszczyńskim najdłużej pozostała katolicka. Dopiero w 1594 roku parafię objął pastor. Pierwszy po reformacji proboszcz katolicki rozpoczął w Miedźnej swe urzędowanie dopiero w 1653 roku.

Kościół zbudowano prawdopodobnie w XVII w., na miejscu wzmiankowanego w 1326 roku. Świątynia powiększona została w XVIII w. poprzez wydłużenie nawy. Kościół jest orientowany, ma konstrukcję zrębową i wieżę o konstrukcji słupowej. Prezbiterium zamknięte jest ścianą prostą, z zakrystią od północy. Nawa zbudowana została na planie wydłużonego prostokąta z wieżą od zachodu. Wieżę podbito gontem z nadwieszoną izbicą szalowaną deskami i hełmem baniastym z latarnią. Świątynię otaczają soboty.

Wyposażenie kościoła jest głównie barokowe. Ława kolatorska pochodzi z XVIII w. We wschodnim oknie prezbiterium znajduje się kopia gotyckiego witraża ze sceną Ukrzyżowania, natomiast oryginał stanowi eksponat Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach. Z wyposażenia na uwagę zasługuje również ołtarz główny z XVIII wieku z bramkami i obejściem, zdobiony bogatą, polichromowaną snycerką. W ołtarzu obraz z wizerunkiem św. Klemensa papieża, który przysłaniany jest XIX wiecznym wizerunkiem Madonny. W bocznym ołtarzu po stronie ewangelii umieszczony jest obraz z XVIII wieku, przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem. Początkowo obraz miał kształt owalny, później dorobiono dolną część sukienki. Całość jest pozłacana. Obecny kościół jest największą drewnianą świątynią na ziemi pszczyńskiej.

Reportaż o Świątyni można odtworzyć klikając w link: