[Historyczne ciekawostki] Książę Jan Henryk XI na pruskich frontach

Dobra pszczyńskie Jan Henryk XI odziedziczył po swoim ojcu Janie Henryku X w 1855 roku mając zaledwie 22 lata. Obowiązki związane z zarządzaniem majątkiem przerwały jego karierę wojskową. W 1864 roku wybuchła wojna Prus i Austrii z Danią, na którą książę zgłosił się jako ochotnik. Podjął się prowadzenia kolumny sanitarnej Zakonu Joannitow i opieką żołnierzy w lazaretach. Była to wojna zwycięska dla koalicji prusko-austriackiej.

Uczestniczył również w wojnie prusko-austriackiej w 1866 roku. Otrzymał odpowiedzialną funkcję szefa ambulansów królewskich przy II Armii, którą dowodził jego przyjaciel następca tronu pruskiego Fryderyk Wilhelm. Brał udział w wielu bitwach toczących się na terenie północnych Czech. Jako ciekawostkę możemy dodać iż, zamek pszczyński na krótki okres stał sie kwaterą dowództwa grupy operacyjnej, atakującej tereny Galicji i Śląska Austriackiego. Umieszczono w nim również szpital wojskowy. Wojna zakończyła się klęską Austrii, która utraciła przewodnictwo w Związku Niemieckim na rzecz Prus.

Najważniejszą wojną w której brał udział książę pszczyński, była wojna prusko-francuska 1870-1871. Pretekstem do jej wybuchu była próba osadzenia przez kanclerza Prus Otto von Bismarcka, przedstawiciela rodu Hohenzollernów na tronie hiszpańskim, czemu ostro sprzeciwiła się Francja.

Natomiast bezpośrednią przyczyną konfliktu była spreparowana przez Bismarcka i opublikowana w prasie prowokacyjna "depesza emska" o obraźliwej treści dla Napoleona III. W lipcu 1870 roku Francja wypowiedziała wojnę Prusom, stając się agresorem. Jan Henryk XI objął powierzoną mu przez króla Wilhelma I funkcję komisarza i inspektora wojskowego do spraw ochotniczej opieki nad chorymi.

Książę dłuższy czas przebywał w kwaterze następcy tronu Fryderyka Wilhelma a następnie króla Wilhelma I w pałacu w Wersalu. W styczniu 1871 w pałacu wersalskim był świadkiem proklamowania Cesarstwa Niemieckiego i zjednoczenia Niemiec. W skład zjednoczonych ziem niemieckich nie weszła Austria. Francja poniosła w tej wojnie klęskę, pokój został podpisany w maju 1871r we Frankfurcie.

Cesarz Napoleon III musiał abdykować, ogłoszono republikę francuską. Francja utraciła Alzację i Lotaryngię oraz musiała wypłacić ogromne odszkodowanie Prusom w wysokości 5 miliardów franków.

Udział księcia pszczyńskiego w tych wojnach, spowodował, iż zaczął on zaliczać się do bliskich współpracowników cesarza Wilhelma I oraz jego następcy Fryderyka III. Jego kariera dworska nabrała rozpędu, co wymagało częstych pobytów w Berlinie.

Książe mógł pozwolić sobie na przebudowę i modernizację zamku pszczyńskiego (w dużej mierze finansowanej z reparacji wojennych), a także rozpocząć budowę reprezentacyjnego pałacu w Berlinie- Palais Pless, zwanego Akademią Kominową.

Artykuł powstał na podstawie następujących źródeł:

• J.Polok Poczet Panów i Książąt Pszczyńskich,
• A Liebfeld Napoleon III,
• J.Krasuski Historia Niemiec,
• zdjęcia: zbiory własne Justyny i Damiana Okrętów.