Reumatyzm - przyczyny, objawy i sposób leczenia

Czym dokładnie jest reumatyzm i jakie są jego główne objawy? Sprawdź, jak skutecznie leczyć dolegliwości związane z chorobami reumatycznymi.

Reumatyzm - czym jest?

Reumatyzm, to grupa przewlekłych chorób zapalnych, które swym zasięgiem obejmują stawy i różne narządy. Towarzyszy mu ból i utrzymująca się sztywność oraz obrzęk stawów. Najczęściej dolegliwości odczuwalne są w obrębie rąk i stóp, jednak reumatyzm może dotyczyć również innych stawów.

Nieleczone choroby reumatyczne mogą prowadzić do zniszczenia stawów, skutkującego ciężką niepełnosprawnością. Co więcej, choć choroby reumatyczne pierwotnie obejmują swym zasięgiem głównie stawy, z czasem mogą doprowadzić do uszkodzenia narządów, co skutkować może nawet przedwczesnym zgonem. Wdrożenie odpowiedniego leczenia jest zatem niezbędne nie tylko w celu zniwelowania uciążliwych dolegliwości bólowych, ale przede wszystkim zapewnienia ogólnej sprawności całego organizmu.²

Przyczyny reumatyzmu

Choć dokładna etiologia reumatyzmu nie jest znana, na podstawie obecnej wiedzy określono czynniki, które mogą przyczyniać się do jego powstawania. Wśród głównych czynników sprzyjających rozwinięciu się chorób reumatycznych wymienia się:

1. dziedziczenie - czynniki genetyczne mogą wpływać na wystąpienie chorób reumatycznych,
2. wiek - przykładowo ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów (ChZS) rośnie wraz z wiekiem, a choroba występuje najczęściej u osób po 65. roku życia,
3. płeć - niektóre choroby reumatyczne, np. reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) częściej dotykają kobiet,
4. przeciążenie stawów wynikające z czynników mechanicznych, takich jak otyłość, praca fizyczna, długotrwałe utrzymywanie pozycji stojącej czy uprawianie sportu wyczynowego,
5. zaburzenia hormonalne i metaboliczne,
6. siedzący tryb życia.

Warto podkreślić, że jedną z głównych cech reumatyzmu jest toczący się stan zapalny, który rozwija się w obrębie stawów. W przypadku ChZS proces ten prowadzi do stopniowej degeneracji chrząstki stawowej, uszkodzenia tkanek okołostawowych, takich jak więzadła i ścięgna, oraz powstawania wyrośli kostnych (osteofitów). Objawom tym towarzyszy ból, sztywność oraz ograniczenie ruchomości stawu, a brak odpowiedniego leczenia może prowadzić do znacznego pogorszenia sprawności i utraty funkcji stawu. ³

Objawy reumatyzmu

Według przeprowadzonych badań, w Polsce na schorzenia zapalne w obrębie stawów cierpi od 330 do nawet 500 tys. osób. Pierwsze objawy reumatoidalnego zapalenia stawów (jednej z częstszych chorób reumatycznych) pojawiają się u pacjentów w wieku od 35 do 45 lat, a choroby reumatyczne ogółem dotykają nawet 9 mln Polaków. ⁴

Choroby reumatyczne, w tym reumatoidalne zapalenie stawów należą do grupy chorób przewlekłych, w których występuje stan zapalny stawów. Do rozpoczęcia szczegółowej diagnostyki pacjentów powinny skłonić takie objawy, jak:

• utrzymujący się ból i obrzęk stawów, w tym w szczególności obejmujący stawy dłoni i stóp, w tym stawów śródręczno-paliczkowych, międzypaliczkowych bliższych i śródstopnopaliczkowych; szczególny niepokój powinno wywołać symetryczne zajęcie stawów,
• utrzymująca się sztywność poranna, która utrzymuje się godzinę lub dłużej, sztywność może pojawiać się po przebudzeniu, a także po okresie bezruchu,
• utrata funkcji stawów,
• ogólne zmęczenie,
• niewielka gorączka,
• zauważalna utrata masy ciała,
• nocne poty,
• przewlekłe zmęczenie,
• inne dolegliwości, w tym problemy skórne, problemy kardiologiczne, naczyniowe oraz problemy z narządem wzroku.

W procesie diagnostycznym należy zwrócić również uwagę na szereg innych objawów i powikłań, które nie są ściśle związane ze stawami, co dla wielu pacjentów może być mylące. Nieleczony reumatyzm może wpływać na szereg układów w organizmie, obejmując swym zasięgiem układ oddechowy, krążeniowy, moczowy oraz narząd wzroku.⁵

Jak skutecznie leczyć choroby reumatyczne?

Odpowiednie leczenie reumatyzmu wymaga przede wszystkim przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki. Lekarz prowadzący, na podstawie przeprowadzonego obszernego wywiadu, a także wykonanych badań wdroży odpowiednie leczenie, które pozwoli złagodzić stan zapalny i tym samym zniwelować dolegliwości bólowe.

Leczenie farmakologiczne

W leczeniu reumatyzmu kluczową rolę odgrywa kuracja farmakologiczna. Stosowanie leków modyfikujących przebieg choroby (LMPCh) pozwala złagodzić dokuczliwe objawy i zahamować niszczenie stawów, a w przypadku odpowiednio wcześnie wdrożonej terapii zachować pełną sprawność stawów.

Pierwsze efekty kuracji LMPCh pojawiają się zwykle po 1-2 miesiącach stosowania, a w przypadku innowacyjnych preparatów nawet po 2-6 tygodniach od rozpoczęcia kuracji. Należy przy tym pamiętać, że produkty należące do kategorii LMPCh nie gwarantują pełnego wyzdrowienia, a dolegliwości nawracają po przerwaniu kuracji.

W leczeniu reumatyzmu, ze względu na współistniejący stan zapalny, stosuje się również leki należące do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Leki te działają objawowo - przeciwzapalnie oraz przeciwbólowo, jednak nie przyczyniają się do zahamowania postępu choroby.⁶ NLPZ mogą być stosowane zarówno doustnie, jak i miejscowo. Jednym z leków zawierających miejscowy NLPZ - diklofenak jest Mel Max Actigel. Jest to dostępny bez recepty lek w postaci żelu, który dzięki wysokiej zawartości diklofenaku (20mg/g) skutecznie zmniejsza dolegliwości bólowe, łagodzi stan zapalny i zmniejsza obrzęk ⁷.

W uzasadnionych przypadkach lekarz może również zalecić stosowanie glikokortykosteroidów (GKS), które wykazują silne działanie przeciwzapalne i immunosupresyjne. GKS mogą być podawane doustnie, dożylnie lub dostawowo, co pozwala na szybkie złagodzenie objawów, jednak ze względu na potencjalne skutki uboczne ich długotrwałe stosowanie wymaga starannej kontroli lekarskiej. ⁸.

Niefarmakologiczne leczenie reumatyzmu

Skuteczne leczenie reumatyzmu wymaga zastosowania odpowiednio dobranej kuracji farmakologicznej. Jednak z uwagi na złożoność problemu, pacjenci zmagający się z reumatyzmem powinni zadbać o ogólną kondycję organizmu.

Skutecznym wsparciem w leczeniu reumatyzmu jest odpowiednio prowadzona fizjoterapia. Wprowadzenie aktywności fizycznej jest szczególnie istotne w okresie remisji, kiedy to niezbędne jest stymulowanie poprawy prawidłowego funkcjonowania stawów i okolicznych tkanek. Odpowiednio dobrane i dobrze przeprowadzone ćwiczenia pozwalają z czasem zwiększyć zakres ruchomości stawów objętych reumatyzmem, wyrobić nowe wzorce ruchowe, a także odżywić chrząstkę stawową, która w wyniku postępującej choroby uległa degradacji.⁹

Poza fizjoterapią, pacjenci zmagający się z reumatyzmem, powinni zwiększyć ogólną aktywność fizyczną. Wskazane jest wykonywanie takich czynności jak chodzenie, pływanie oraz jazda na rowerze.

Dla uzyskania oczekiwanych rezultatów pacjenci powinni dodatkowo zadbać o odpoczynek. Nie bez znaczenia okaże się również wsparcie psychologiczne. Utrzymujące się dolegliwości bólowe mogą przyczyniać się do obniżenia samopoczucia, a niekiedy również depresji.

Reumatyzm to choroba przewlekła, której leczenie wymaga indywidualnego podejścia i kompleksowej opieki. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie mogą znacząco poprawić jakość życia i ograniczyć postęp choroby. Kluczem do skutecznego radzenia sobie z reumatyzmem jest połączenie farmakoterapii z fizjoterapią oraz wprowadzenie zdrowego stylu życia, co pozwala na utrzymanie sprawności i minimalizację dolegliwości.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Mel Max Actigel, 20 mg/g, żel. Skład: 1 gram produktu Mel Max Actigel zawiera 20 mg diklofenaku sodowego (Diclofenacum natricum). Postać farmaceutyczna: Żel. Wskazania do stosowania: Mel Max Actigel jest wskazany do stosowania u osób dorosłych i młodzieży w wieku powyżej 14 lat. Produkt działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo. Stosowany jest w miejscowym leczeniu: Dorośli i młodzież w wieku powyżej 14 lat: pourazowych stanów zapalnych ścięgien, więzadeł, mięśni i stawów (np. powstałych wskutek skręceń, nadwyrężeń lub stłuczeń), bólu pleców, ograniczonych stanów zapalnych tkanek miękkich takich, jak: zapalenie ścięgien, łokieć tenisisty, zapalenie torebki stawowej, zapalenie okołostawowe. Dorośli (w wieku powyżej 18 lat): ograniczonych i łagodnych postaci choroby zwyrodnieniowej stawów. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E.

1. Samborski W., Ponikowska I., Choroby reumatyczne - standardy lecznicze w medycynie uzdrowiskowej, Balneologia Polska, 1-2/2005.
2. Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS): przyczyny, objawy i leczenie | Reumatologia - mp.pl, dostęp z dnia 12.07.2024 r.
3. Kuźma-Kozakiewicz M., Zespół chorób reumatycznych w Polsce, Reumatologia, 4/2019.
4. Reumatyzm ma młodą twarz | Reumatologia - mp.pl[/u], dostęp z dnia 12.07.2024 r.
5. Reumatoidalne zapalenie stawów - objawy, badania, leczenie (alablaboratoria.pl), dostęp z dnia 12.07.2024 r.
6. Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS): przyczyny, objawy i leczenie | Reumatologia - mp.pl, dostęp z dnia 12.07.2024 r.
7. Na podstawie Charakterystyki Produktu Leczniczego Mel Max Actigel.
8. Majdan M., Glikokortykosteroidy w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów, Reumatologia, 4/2018.
9. Znajdź fizjoterapeutę (znajdzfizjoterapeute.pl)