Wprowadzenie parku kulturowego w Pszczynie budzi emocje

Zebranie zgromadziło kilkunastu mieszkańców i przedsiębiorców. Z kolei z ramienia Urzędu w spotkaniu udział wzięli: Dariusz Skrobol, burmistrz Pszczyny, Magdalena Czarnecka, zastępca burmistrza Pszczyny, Łucja Foltyn, sekretarz gminy, Beata Sarnecka-Uziałko, miejski konserwator zabytków, Anna Krzystolik, naczelnik Wydziału Urbanistyki i Architektury, Marta Wesołowska, kierownik Referatu Promocji, Jacek Lebioda, dyrektor Miejskiego Zakładu Zieleni, Dominika Gonciarz, dyrektor Skansenu, Oskar Piecuch, rzecznik prasowy oraz Jarosław Wieczorek, radca prawny.

Dyskusja rozpoczęła się od pytania dotyczącego kosztów przygotowania dokumentu dotyczącego parku kulturowego. Zebrani chcieli też uzyskać informacje, kto ten akt przygotował. Jak się dowiedzieliśmy, umowa na wykonanie prac związanych z "Utworzeniem parku kulturowego w Pszczynie" została podpisana z firmą PHU Dworniczak s.c. w dniu 7 października 2021 r. na kwotę 92.250,00 zł brutto. W ramach umowy wykonano następujące prace:

• Przygotowanie i przeprowadzenie badania ankietowego na temat walorów kulturowych i turystycznych miasta Pszczyny,
• Raport z badania ankietowego,
• Studium środowiska kulturowego dla obszaru Pszczyny na potrzeby utworzenia parku kulturowego,
• Projekt uchwały o utworzeniu parku kulturowego,
• Wstępna koncepcja projektowa miejskich turystycznych tras tematycznych w Pszczynie,
• Analiza SWOT,
• Broszura informacyjna.

Wiele wątpliwości w odniesieniu do projektu uchwały miał Maciej Tomczykiewicz, który m.in. prosił o zweryfikowanie czy uchwała została przeanalizowana z perspektywy artykułu 137 zasad techniki prawodawczej.



Pozostali zgromadzeni również dopytywali, które z obowiązujących aktów: miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, dotychczasowe zarządzenia czy uchwały dotyczące reklam itd. nie pozwalały egzekwować tego, co jest już zawarte w tej uchwale. Zgodnie twierdzili, że ich zdaniem to jest powielanie.

Następnie M. Tomczykiewicz zwrócił się do zgromadzonych urzędników: - Dlaczego miasto chce zastosować akt częściowy, wybiórczy, odnoszący się tylko do części powierzchni gminy, w sytuacji gdy istnieje instytucja uchwały krajobrazowej, która może objąć absolutnie całą gminę, zapewnić estetykę dla całej gminy. Tą uchwałę krajobrazową też można podzielić na rejony. [...] Czy nie byłoby zasadnym aby miasto i rada zajęły się kompleksowym rozwiązaniem kwestii estetyki a nie rozwiązaniem wybiórczym?

Odpowiedzi udzieliła Beata Sarnecka-Uziałko. - Park kulturowy odnosi się do terenów, które są bogate w zabytki i tylko na takich terenach może być uchwalony, natomiast uchwała krajobrazowa z założenia ma być uchwalona dla całej gminy. My mamy to nieszczęście, że jesteśmy gminą składającą się z miasta i 12 sołectw, więc ogrom i zasięg takiej uchwały jest nieporównywalny.

Do dyskusji włączyła się również Marta Wesołowska. - Park kulturowy to jedna z form ochrony zabytków, która jest w uchwale o ochronie zabytków. Ona ma na celu ochronę terenu, na którym jest duże zagęszczenie zabytków i w tym wypadku mamy do czynienia ze starówką. Po to w ustawie o ochronie zabytków ta forma została wyróżniona, żeby takie obszary różnicować, przy czym na terenie gminy parków kulturowych może być nawet kilka, jeśli w innych miejscach będziemy chcieli stworzyć. Natomiast od czegoś trzeba zacząć i jeśli mamy najcenniejsze, najważniejsze i największe zagęszczenie zabytków na terenie starówki i okolicy to park kulturowy jest w tym momencie najlepszą możliwą formą.

Z kolei Anna Krzystolik, naczelnik Wydziału Urbanistyki i Architektury zwracała uwagę: - Ta burzliwa dyskusja wskazuje jak wielu tematów dotyka stworzenie parku kulturowego i właśnie to, że mówimy o tylu wątkach, pokazuje jak wiele rzeczy można uregulować poprzez stworzenie parku kulturowego. Jest wiele miast, które poradziły sobie z uporządkowaniem przestrzeni tylko poprzez utworzenie parku kulturowego. Uchwała krajobrazowa nie ureguluje tematu związanego z parkiem kulturowym, bo ona ma na celu m.in. regulację reklam i obiektów małej architektury.

Inny mieszkaniec dopytywał, jakie konsekwencje będą dla kogoś, kto się nie zastosuje do zapisów. Pytał także, co się stanie w sytuacji, jeśli mieszkaniec powie, że go na to nie stać. - Może gmina powinna powiedzieć: to my będziemy w tym uczestniczyć? Wg tej uchwały to jest tylko koszt mieszkańców i firm. [..] Sama idea na pewno jest fajna, ale musi gmina uczestniczyć w takich sytuacjach, że pomoże mieszkańcom, a tutaj będzie się tylko żądało od mieszkańców. Ten, kto stworzył zapisy, w ogóle nie zna realiów. [...] Musi być współdziałanie gminy z obywatelami. Miasto jest dla obywateli, a nie obywatele dla miasta - mówił. Następnie zaproponował: - Może trzeba powołać zespól, który przyjdzie na zaproszenie właściciela i powie właściciel: pokażcie co ja mam zlikwidować, gdzie mam to przesunąć. A co będzie, gdy nie będzie się dało "anteny" przestawić?

Burmistrz zaznaczył, że gmina nie wymyśla rzeczy, których nie ma. - To nie ma być instrument, który będzie Państwu wiązać ręce. Ta uchwała zawiera wszystkie ograniczenia, które dzisiaj są obowiązujące. To jest kwestia usystematyzowania - mówił Dariusz Skrobol.

Wątpliwości zgromadzonych dotyczyły również możliwości montażu m.in. fotowoltaiki. Jako przykład wskazano wyremontowany budynek dawnego folwarku Siedlice (pisaliśmy o nim w artykule: Budynek dawnego folwarku odmieniony. Będzie tu przychodnia). Jeden z mieszkańców pytał, czy będzie mógł zainstalować panele fotowoltaiczne na budynku na ul. Piwowarskiej.

- Ulica Piwowarska znajduje się na układzie urbanistycznym i zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego jest zapis dotyczący urządzeń technicznych odnoszący się do tego, że mogą one być montowane na obiektach w taki sposób, by były niewidoczne z poziomu przechodnia. To się dzieje i na naszym układzie urbanistycznym są fotowoltaiki. One są uzgadnianie z konserwatorem wojewódzkim, by były umieszczane w miejscach jak najmniej widocznych. Celem uchwały jest to, żeby były jasno sprecyzowane przepisy, które będą znali inwestorzy i konserwator w ramach swoich prac będzie je uwzględniał bez dodawania innych rzeczy - odpowiedziała miejska konserwator zabytków.

Mieszkańcy i przedsiębiorcy zwracali również uwagę na problem reklamowania działalności prowadzonych na piętrze, jak również na brak funduszy na dostosowanie się do zaleceń. W tym miejscu burmistrz wskazał, że w ubiegłym roku wprowadzono do budżetu gminy dofinansowania dla obiektów finansowych. - Oprócz funduszy gminnych, są także fundusze, które są w posiadaniu konserwatora zabytkowego i Państwo jako właściciele obiektów zabytkowych o takie rzeczy możecie wnioskować. Mówił także o działaniach podjętych w czasie pandemii, mających na celu pomoc przedsiębiorcom.

Z kolei radca prawny, Jarosław Wieczorek wskazał art. 17 z Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.



W dalszej części inny mieszkaniec zwracał uwagę, że w projekcie uchwały "nie ma słowa ani jednego na temat mieszkańców". - To jest projekt, który został stworzony bezdusznie w oderwaniu od miejsca, w którym się znajduje. Cały czas się podkreśla, że ideą parku kulturowego jest podkreślenie wyjątkowego charakteru kładu urbanistycznego etc., ale to nie ma miejsca w wirtualnej rzeczywistości, tylko my pracujemy na żywym organizmie miejskim. To są dwie dzielnice zamieszkałe przez ludzi, którzy w 95%, jeśli nie więcej, nie są związani z turystyką ani nie mają z tego innych profitów, natomiast muszą żyć. Wszystkie punkty, w których się zabrania pomp ciepła, wentylatorów, klimatyzacji itd. w kontekście dokonującej się rewolucji technologicznej na rynku ekologicznym powodują, że te dwie dzielnice będą wykluczone energetycznie. A co z ładowarkami do samochodów elektrycznych? Co z miejscami do parkowania? [..] Idea parku jest bardzo słuszna, ale trzeba najpierw zacząć od potrzeb mieszkańców. Druga rzecz - integralnym załącznikiem do tej uchwały o parku kulturowym również powinny być obowiązki gminy, bo to póki co ogranicza się do restrykcji wobec mieszkańców, natomiast nic nie pisze, jakie obowiązki ma gmina.

Kolejna osoba dodała: - W tej uchwale jest kilkanaście wyłączeń, które dotyczą organizowanych wydarzeń publicznych. Jak odbywają się imprezy to już nie musi być tak ładnie? Już mogą być reklamy na parasolach. Zewnętrzne firmy przyjeżdżają i mogą się reklamować? I wtedy jeszcze jest zdwojona liczba ludzi, bo przyjeżdżają z zewnątrz. Co z równością podmiotów? Przy tej okazji, podobnie jak na poprzednim spotkaniu, zwrócono uwagę na lodowisko (plastikowe bandy, huczący agregat).

- Podjęliśmy decyzję, po konsultacjach z Państwem, że odchodzimy, a właściwie odeszliśmy już od dużych wrzaskliwych imprez. Takie też było stanowisko wojewódzkiego konserwatora, bardzo podobne jest stanowisko dyrektora zamku - żeby nie robić wielkich imprez w parku, ze względu na to, że są one uciążliwe. Ale nie da się całkowicie starówki wyłączyć z tego typu eventów, ponieważ część z Państwa też na tych wydarzeniach ma oparte swoje biznesy. Bardzo trudno jest osiągnąć konsensus z tych wszystkich elementów. Stąd też propozycja tego dokumentu w postaci parku kulturowego i cieszę się, że Państwo wszystkie wątpliwości przedstawiacie - mówił burmistrz Pszczyny.

M. Tomczykiewicz dopytywał: - Dlaczego prywatna firma ma organizować imprezę na innych warunkach niż gmina? Dlaczego robimy wyłączenie, a nie nanosimy standardów jak to ma wyglądać? Skoro gmina przyjmuje ograniczenia dla mieszkańców to powinna wpierw powiedzieć: my pierwsi, my pokażemy jak to ma wyglądać.

Dalsza dyskusja dotyczyła handlu na tzw. Starej Targowicy. - Jakie zabytki są na Placu Targowym? Od 30 lat handluję malinami i truskawkami. Dlaczego wycofujecie producenta lokalnego? - pytał przedsiębiorca i sugerował, że wystarczyłoby podać wytyczne, do których należy się dostosować, zamiast likwidować handel.

Zgromadzeni wnosili też uwagi w odniesieniu do podziału na strefy. Miejska konserwator zabytków wyjaśniła, że podział ten wynika z faktu, że układ urbanistyczny miasta Pszczyna został wpisany do rejestru zabytków i tak został wprowadzony również do tego dokumentu. Na prośbę mieszkańców rozważone jednak zostanie czy nie można tego przesunąć tak, by ulica Kopernika była w całości w tej samej strefie.

Pojawiło się również pytanie czy można wnioskować o wyłączenie pewnych obiektów ze stref. Jako przykład wskazano 5 budynków wielorodzinnych z okresu poł. lat 70. na ul. Bogedaina, które leżą obecnie w trzeciej strefie, a których większość ograniczeń będzie dotyczyć.

Na zakończenie burmistrz zapewnił, że: - na najbliższą sesję nie będziemy dawać tej uchwały pod głosowanie, ponieważ ona budzi, tak jak każda uchwała, która dotyczyła starówki, ogromną ilość emocji. Proszę przelać na papier to, co budzi Państwa wątpliwości i propozycje, jakie Państwo mają.

Opinie lub uwagi do projektu ww. uchwały można zgłaszać drogą elektroniczną na adres: zabytki@pszczyna.pl, drogą pocztową na adres: Urząd Miejski w Pszczynie, ul. Rynek 2, 43-200 Pszczyna lub bezpośrednio w Urzędzie Miejskim w Pszczynie w Biurze Obsługi Klienta.

Projekt uchwały: https://bip.pszczyna.pl/index.php/ogloszenie-burmistrza-pszczyny-w-sprawie-przeprowadzenia-konsultacji-spolecznych-z-mieszkancami-gminy-pszczyna